ГЕРМАНІЙ ЯК ЕЛЕМЕНТ КРИТИЧНОЇ СИРОВИНИ. БУРОВУГІЛЬНІ РОДОВИЩА ЗАКАРПАТТЯ ЯК ДЖЕРЕЛО ДЛЯ ОТРИМАННЯ ГЕРМАНІЮ В УКРАЇНІ
DOI:
https://doi.org/10.17721/1728-2713.107.11Ключові слова:
критична мінеральна сировина, германій, буровугільні родовища, рідкоземельні та рідкісні метали, вилучення германіюАнотація
Визначено поняття критичної сировини, з врахуванням визначень, що застосовуються у США та Європейському Союзі. Надано основні етапи становлення нормативної бази та вимоги США, ЄС щодо критичної сировини. Розглянуто хронологію щодо зміни кількості корисних копалин, які є складовою частиною критичної мінеральної сировини. Україна є державою з потужною мінерально-сировинною базою, багатства надр якої зумовлені особливостями геологічної будови її території. Україна володіє потужним ресурсним потенціалом і може стати одним із провідних світових виробників деяких видів корисних копалин, у тому числі такої важливої сировини, як берилій, германій та графіт. У нашій державі наявні близько 22 елементів корисних копалин, які належать до критичних і містяться в переліку критичних для ЄС. Проведено аналіз та перспективи використання різних методів та сучасних технологій вилучення германію як одного з елементів критичної сировини. Розглянуто можливість щодо використання сучасних методів вилучення в Україні, зокрема на прикладі буровугільних родовищ Закарпаття. В Україні саме буровугільні родовища Закарпаття мають потенціал стати важливим джерелом для видобутку рідкісних (рідкоземельних) елементів, у тому числі і германію. Опрацьовано можливість залучення сучасних світових технологій, які б сприяли видобутку бурого вугілля в Закарпатті з дотриманням усіх існуючих екологічних та соціально-екологічних вимог чинного законодавства. Асоціація германію з рідкісними (рідкоземельними) елементами у цих родовищах може підвищити економічну цінність їх комплексного використання, оскільки існують закордонні технології, що дають змогу одночасно вилучати кілька критичних елементів з одного джерела. Пропонується впровадження технологій вилуговування та флотації для підвищення ефективності видобутку. Це сприятиме економічному зростанню регіону та відповідатиме світовим вимогам щодо критичної сировини. Вказано на необхідність запровадження в Україні Стратегії видобутку рідкоземельних та рідкісних металів для покращення економічної ситуації в гірничодобувній промисловості. А саме, необхідності комплексного відпрацювання родовищ бурого вугілля, з його використанням як палива, так як джерела рідкоземельних металів, необхідних для сучасних технологій у промисловості.
Посилання
An, Y.-L., Luo, K., Zhou, J.-X., Nguyen, A., Lu, M.-D., & Meng, Q.-T. (2022). Origin of the Devonian carbonate-hosted Banbianjie Ge-Zn deposit, Guizhou Province, South China: Geological, mineralogical and geochemical constraints. Qi An Ore Geology Reviews, 146, 104–696.
Australia's Critical Minerals List. (2023). Department of industry science energy and resources Australia. https://www.industry.gov.au/publications/australias-critical-minerals-list
Bariatska, N. V. (2020). The concept of critical mineral raw materials – a tool for stimulating the development of subsoil use in Ukraine. Mineral resources of Ukraine, 2,13–18 [in Ukrainian].
Blyda, I. A., Vasylieva, T. V., Slyusarenko. L. I., Khytrych, V. F., Barba, I. M., & Vasylieva, N. Yu. (2011). Extraction of germanium from lead-zinc production waste by chemical and microbiological methods. Chemistry of metals and alloys, 4, 206–211 [in Ukrainian].
Buchynska, I. V., Matrofailo, M. M., Poberezhskyi A. V., Stupka O. O., & Lazar G. I. (2023). Distribution of germanium in coal of the LvivVolyn coal basin. Geological magazine, 4, 35–49. https://doi.org/10.30836/igs.1025-6814.2023.4.284910 [in Ukrainian].
Bulat, A. F., & Baranov, V. A. (2021). Analysis of the germanium content of Ukrainian coal. Proceedings of the XIX International Conference of Young Scientists. Geotechnical problems of deposit development, Dnipro, p. 7–9 [in Ukrainian].
Canada and U.S. Finalize Joint Action Plan on Critical Minerals Collaboration. (2020). Natural Resources Canada. News release. Ottawa, Ontario. https://www.canada.ca/en/natural-resources-canada/news/2020/01/canada-and-us-finalize-joint-action-plan-on-critical-minerals-collaboration
Carrara, S., Bobba, S., & Blagoeva, D. et al. (2023). Supply chain analysis and material demand forecast in strategic technologies and sectors in the EU – A foresight study. Publications Office of the European Union. https://doi.org/10.2760/386650
Critical Materials Assessment. (2023). U.S. Department of Energy. https://www.energy.gov/sites/default/files/2023-07/doe-critical-materialassessment_07312023.pdf
Grohol, M., & Veeh, C. (2023). Study on the Critical Raw Materials for the EU. Final Report. DG GROW, European Commission. https://ec.europa.eu/docsroom/documents/54114/ attachments/1/translations/en/renditions/native
Guidelines. (2017). European Commission. https://op.europa.eu/en /publication-detail/-/publication/2d43b7e2-66ac-11e7-b2f2-01aa75ed71a1
Hund, K., La Porta, D., Fabregas, T. P., Laing, T., & Drexhage, J. (2020). Minerals for Climate Action: The Mineral Intensity of the Clean Energy Transition. International Bank for Reconstruction and Development. The World Bank.
Levytskyi, B. P. (1960) Report on the results of prospecting and testing for germanium, carried out by the Transcarpathian Expedition on the territory of the Stanislavsky and Transcarpathian regions of the Ukrainian SSR in 1958–1959. Vol. 1. Kyiv. geol.-exploration trust [in Russian].
Luo, K., Zhou, J. X., Lu, M. D., & An, Y.-L. (2023). Origin of the Devonian carbonate-hosted Banbianjie Ge-Zn deposit, Guizhou Province, South China: Geological, mineralogical and geochemical constraints. Ore Geology Reviews,148, 1–24.
Lytvyniuk, S, & Bariatska, N. (2024). Methodological approaches for determination and assessing the resource potential of critical raw materials in Ukraine. Vysnyk of Taras Shevchenko National University of Kyiv. Geology, 1(104), 77–85. https://doi.org/10.17721/1728-2713.104.10 [in Ukrainian].
Methodology for Establishing the EU List of Critical raw Materials. Guidelines. (2017). European Commission. https://op.europa.eu/en /publication-detail/-/publication/2d43b7e2-66ac-11e7-b2f2-01aa75ed71a1
Mineral Commodity Summaries. (2024). U.S. Geological Survey. Reston, Virginia.
Mykhailov, V., Malyuk, B., Bovsunivskyi, P., Kovalenko, N., Bertrand, G., Oliveira, D., Wittenberg, A., Wellmer, F.-W., Horwath, Z., & Hollis, J. (2023). Strategic minerals of Ukraine and their investment attractiveness. Orleans, France: BRGM (pp. 47–48, 181–182, 343).
Portfolio of critical raw materials of Ukraine. State Service of Geology and Subsoil of Ukraine (2023). https://www.geo.gov.ua/wp-content/uploads /presentations/ukr/critical-minerals-portfolio-ua.pdf [in Ukrainian].
Rafique, U., & Chang, Y. (2022). Emerging Technologies and their Role in Critical Raw Materials Recovery.
Regulation (EU) 2024/1252 of the European Parliament and of the Council of 11 April 2024 establishing a framework for ensuring a secure and sustainable supply of critical raw materials and amending Regulations (EU) No 168/2013, (EU) 2018/858, (EU) 2018/1724 and (EU) 2019/1020.
Shehunova, S. B. (2023). Critical and strategic mineral raw materials for economic security and post-war development of Ukraine. Visn. NAS of Ukraine, 5, 25–30. https://doi.org/10.15407/visn2023.05.025 [in Ukrainian].
Shpirt, M. Ya., Stopani, O. I., Lebedeva, L. N., & Kost, L. A. (2020). Germanium Production Technology Based on the Conversion of GermaniumBearing Lignites. Solid Fuel Chemistry, 54(1), 1–10.
The Extraction and Separation of Scarce Critical Metals: A Review of Gallium, Indium and Germanium Extraction. (2024). MDPI Separations, 11(4) 91.
Vogel, J., Mieke, N.-H., & Bertau, M. (2023). Germanium: Current and Novel Recovery Processes. Chemie ingenieur Technik, 95(6), 877–889.
Завантаження
Опубліковано
Номер
Розділ
Ліцензія
Авторське право (c) 2025 Микола БУРЛУЦЬКИЙ, Станіслав ЛИТВИНЮК

Ця робота ліцензується відповідно до ліцензії Creative Commons Attribution 4.0 International License.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.uk
Ознайомтеся з політикою за посиланням: